Voorzitter,
We zijn hier in huis enorm druk. Druk met onszelf, ook. En we nemen niet alleen onze rol, maar ook onszelf serieus. Dat zou wel eens een tandje minder mogen. In de kroeg doen ze dat immers ook niet altijd, weet ik uit ervaring. Zonder gekheid: ook wij maken het soms onnodig ingewikkeld. Veel informatie, veel kleine details, veel afkortingen, veel vaktaal. Ronkende volzinnen met beleidstaal, die regelmatig voor meer vragen dan antwoorden zorgen.
De VVD is graag duidelijk. We houden van heldere taal. En van actie. Daarom vragen we alle partijen mee te doen aan een training begrijpelijke taal van Femke Reijnen. Een poging om wat we hier in huis doen, beter begrijpelijk te maken voor meer mensen. Ons voorstel is onderweg naar de Agendacommissie. Ik heb gepoogd vanavond de daad bij het woord te voegen. Daarom bestaat deze bijdrage uit korte zinnen en zo min mogelijk vaktaal. Ons voornemen is om dat te blijven doen. En mocht me dat niet lukken, dan trekt u vast aan de bel.
Voorzitter, echt lekker gaat het niet, om me zachtjes uit te drukken. Dat wisten toen we begonnen nog niet. Kort daarna wisten we dat wel. Het tekort over 2017 was 3.1 miljoen. Eigenlijk 4.1, maar we haalden nog wat uit een potje. Het tekort over 2018 was 5.3 miljoen. Eigenlijk 6.1, maar we haalden nog wat uit een potje. Maar eigenlijk hebben we helemaal geen potjes. Onze algemene reserve is een algemene schuld. Een schuld die netto inmiddels al 135 miljoen telt en alleen maar stijgt.
We hebben het afgelopen jaar wat klappen gekregen. Nederlandse gemeenten hebben oh zo hard hun best hebben gedaan om het sociaal domein naar zich toe te trekken. Inhoudelijk misschien een prima keuze. Financieel: een draak met zeven koppen. Problemen die we dus zelf georganiseerd hebben. Nu is het ook aan ons om ze op te lossen.
Klappen kun je hebben, als je basis sterk is. En ook daar, voorzitter, ging het mis. Want onze basis wás niet op orde. En daar kijk ik alle partijen aan die deze gemeente hebben bestuurd – ook de eigen, dus. We gaven jaar na jaar meer uit dan we binnen kregen, of vergaten af te lossen. Eén volle tribune en de raad boog. Begrijpelijk of niet; er valt niet meer te buigen. Het lijntje is zo dun dat het dan breekt.
In de praktijk blijkt het moeilijk om niet meer geld uit te geven dan we van plan waren. In de 1ste tussenstand over dit jaar bleek extra geld nodig voor het klimaat in sporthal Steinheim, verkeerslichten in de Hoofdstraat en ga zo maar door. Ook wordt het sociaal domein opnieuw 3 miljoen duurder. De Kadernota die we deze dagen bespreken is goed te lezen, dat moet gezegd. Dat is dan ook het enige leuke aan het stuk. We komen ook hierin tekort. Een hoop tekort. En dat terwijl we “gewoon” al drie ton meer aan belastingen ontvangen dan gepland.
Het klopt overigens dat we niet alleen lek gaan op het sociaal domein. Tel de tekorten in 2018 van alle andere delen bij elkaar op en je komt uit op 2 miljoen. Vrijwel elk stukje van wat we doen heeft een eigen tekort. Of tekortje. Klein bier, zeggen we dan. Maar van veel kleine biertjes word je net zo goed dronken.
Voorzitter, als je thuis meer uitgeeft dan dat er binnen komt, doe je daar wat aan. Je gaat dan minder uitgeven. Ik wens iedereen morgenochtend succes met het vragen om een salarisverhoging van 14% aan zijn of haar baas, enkel omdat je thuis teveel uitgeeft. Voor de VVD is lastenverhoging iets wat wij niet willen. Wij zullen dus niet voor een amendement of motie in die richting stemmen bij deze Kadernota.
Wel komt de VVD met een eigen amendement. Een poging om heldere kaders te stellen voor de begroting 2020 en verder. Dat is inmiddels verspreid door de griffie. Ook komen we met twee moties: één om projecten op een andere manier te kunnen betalen, en één om alle mogelijkheden in kaart te brengen voor de verkoop of verhuur van ons gemeentekantoor. Maandag gaan we daarover graag het gesprek aan.
Dank u wel.